مطالعه ترکیب شیمیایی اسانس گیاه زنیان (trachyspermum ammi) و اثر مهاری آن بر جدایه های دهانی کاندیدا آلبیکنس مقاوم به آزول در بیماران مبتلا به ایدز

مقدمه: کاندیدیازیس دهانی با عامل کاندیدا آلبیکنس از شایع ترین عفونت ها در بیماران با ضعف سیستم ایمنی می باشد. تشخیص سریع و دقیق این عامل فرصت طلب، در درمان و بقای بیماران اهمیت فراوانی دارد. هدف: در این مطالعه مقاومت سویه های کاندیدا آلبیکنس جدا شده نسبت به داروهای آزولی و اثر اسانس زنیان بر این جدایه ها ارزیابی شد. روش بررسی: از 70 بیمار hiv+ نمونه گیری با سواب از ناحیه دهانی صورت گرفت و شناسایی قطعی کاندیدا آلبیکنس با روش های مورفولوژی، فنوتیپی و مولکولی انجام پذیرفت. حساسیت دارویی ایزوله ها به فلوکونازول، کتوکونازول و کلوتریمازول به روش انتشار دیسک و همچنین اثر اسانس زنیان بر روی ایزوله ها به دو روش انتشار دیسک و میکرودایلوشن براث مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج: از بین روش های شناسایی، روش مولکولی شناسایی سریع تر و صحیح تری را نسبت به روش های دیگر فراهم نمود. میزان مقاومت در فلوکونازول 32 درصد، کتوکونازول 28 درصد، کلوتریمازول 14 درصد مشاهده شد. در مورد اسانس زنیان، میزان 30 میکرولیتر این اسانس، به طور کامل از رشد کاندیدا آلبیکنس در پلیت جلوگیری نمود. کمترین غلظت بازدارندگی اسانس (mic) به روش میکرودایلوشن براث در 72 درصد جدایه ها ppm 500 و در 28 درصد دیگر ppm 750 و کمترین غلظت کشندگی (mfc) هم در 70 درصد ایزوله ها ppm 750 و مابقی ppm 1000 مشاهده شد. نتیجه گیری: بر این اساس به نظر می رسد استفاده از این گیاه بومی و اسانس آن به عنوان یک عامل ضد قارچی می تواند در درمان افراد مبتلا به کاندیدیازیس مخاطی در کنار داروهای دیگر، استفاده شود.